Interreg-project REMI
REMI: Réseau archéologique d’Études et de Mise en Valeur Interrégionale (Archeologisch Netwerk voor Interregionale Studie en Ontwikkeling)
Het REMI-project heeft tot doel twee opmerkelijke archeologische sites te verbeteren, de villa in Warcq (Frankrijk) en het heiligdom van Matagne-la-Grande (België)beide daterend uit de Romeinse periode. Het algemene doel is om vernieuwend verklarend materiaal te leveren voor deze sites en om de overblijfselen te ontwikkelen om ze te behouden en te zorgen dat het publiek ze begrijpt, en ze tegelijkertijd deel te laten uitmaken van een grensoverschrijdend toeristisch parcours.
De diagonaal van Rèmes
De twee locaties liggen slechts 53 km uit elkaar en getuigen van de oude stad van de Rèmes. Het Romeinse Rijk had zijn eigen administratieve districten en dat van de Rèmes (waarvan Reims de hoofdstad was) strekte zich uit tot buiten de grenzen die we vandaag kennen! Warcq en Matagne zijn twee plaatsen die symbool staan voor het leven in de Romeinse tijd: aan de ene kant een villa*, een agrarisch landgoed van een aristocratische elite, en aan de andere kant een religieus heiligdom dat de grens van de stad markeerde.
Deze twee sites tonen de complexiteit van het Romeinse leven: beide liggen in Gallië-België, een rijke provincie die haar producten (vooral granen) produceerde en exporteerde naar het hele rijk. Naast de agrarische en economische wereld maakten ze deel uit van dezelfde politieke en religieuze wereld die alle aspecten van het dagelijkse leven regelde en beïnvloedde. Deze twee sites samenbrengen en er het beste van maken betekent ook een venster openen op de Oudheid!
De Romeinse villa in Warcq
- Warcq, Frankrijk
- Ontdekt in 2017
- Opgegraven van 2021 tot 2025
In Warcq legden archeologen van de Archeologische Dienst van de Ardennen in 2017 tijdens een preventieve opgraving de overblijfselen bloot van een klein Romeins kuuroordcomplex. Tussen 2021 en 2025 onthulden geplande opgravingen de lay-out van de hele site: een Romeinse villa van meer dan 600 m².
Het Gallo-Romeinse heiligdom in Matagne
- Matagne-la-Grande, België
- Ontdekt in 1973
- Opgegraven van 1975 tot 1981 en van 1994 tot 2010
Het heiligdom van Matagne, ontdekt in 1893 en opgegraven van 1975 tot 1981 en opnieuw van 1994 tot 2010, bestaat uit twee tempels gebouwd binnen een heilig gebied van 64 are (!), begrensd door een ommuurde muur die later werd voorzien van een dubbele portiekgevel. Andere gebouwen bevinden zich buiten de ommuring, waaronder een derde tempel.
Een reis zonder grenzen
De gekozen benadering is het creëren van een ‘grenzeloos’ toeristisch parcours door het opnemen van twee sites die zowel vanuit wetenschappelijk oogpunt als vanuit het oogpunt van behoud uitzonderlijk zijn. Hoewel ze tweeduizend jaar geleden deel uitmaakten van dezelfde politieke en sociale entiteit, namelijk het Romeinse grondgebied van de stad Rèmes (Remi in het Latijn), liggen ze vandaag aan weerszijden van de Frans-Belgische grens, net als de onderzoeks- en ontwikkelingsinstellingen die betrokken zijn bij de promotie van de sites.
Een van de originele aspecten waar dit project naar streeft is het creëren van een route die de barrières van grenzen en tijd negeert. Om deze route werkelijkheid te laten worden, moet het archeologisch erfgoed gezamenlijk worden ontwikkeld, zodat het unieke karakter van deze archeologische regio wordt herschapen naar het beeld van de situatie ten tijde van het Romeinse Rijk.
Doelstellingen & middelen
Dit project, hoewel ogenschijnlijk klassiek, heeft een aantal bijzonder innovatieve en originele aspecten:
- professionele archeologische onderzoekers ontmoeten;
- de de creatie van meeslepende media;
- een edutainmentsysteem dat de verschillende punten op de route met elkaar verbindt;
- van duurzame en passieve apparaten die geen schade toebrengen aan de archeologische overblijfselen of het milieu.
Dit project heeft meerdere doelstellingen:
- een regionale aanpak met de aanleg van een toeristische route tussen Matagne en Warcqwaarbij ook gebruik wordt gemaakt van bestaande bezoekersfaciliteiten (hetDoische toeristische diensttoeristenbureau, de Musée du Malgré-Tout en de MArdennen) ;
- een lokale aanpak, met de promoten van de overblijfselen op elke site, met de creatie van geschikte media om alle doelgroepen in staat te stellen de oude sites te begrijpen en te visualiseren;
- a kwalitatieve bemiddelingDe bemiddelingsmaterialen vormen een synthese van nieuwe en recente wetenschappelijke gegevens, waardoor de benadering van de Ardense oudheid wordt vernieuwd;
- en ludieke bemiddeling gericht op een lokaal, regionaal en internationaal publiek dat van site naar site gaat om de antieke wereld te ontdekken via een spel dat op de apparatuur van de verschillende operators wordt ingezet.
Onze partners
De Departement Ardennes is eigenaar van de oude overblijfselen van de villa van Warcq en zijn archeologische dienst heeft de preventieve opgraving (2017) en de geplande opgravingen (2021-2025) uitgevoerd. De dienst is, met de steun van de Archeologische Dienst, verantwoordelijk voor het behoud en de ontwikkeling van de Romeinse villa. Het personeel heeft wetenschappelijke expertise op het gebied van antieke villa’s en het Romeinse tijdperk in het algemeen. Daarnaast ontwikkelt de afdeling instrumenten en workshops om de waarde van archeologische vondsten te vergroten en ze toegankelijk te maken.
De Museum van de Ardennen van Charleville-Mézières bewaart in zijn collecties en presenteert in zijn permanente tentoonstelling een aantal archeologische artefacten - vooral Gallo-Romeinse - die in het departement van de Ardennen zijn opgegraven. Het museum heeft de belangrijkste bijdrage geleverd aan het aan de Ardennen gewijde deel van de Carte archéologique de la Gaule (CAG). Het museum ontvangt ongeveer 40.000 bezoekers per jaar en heeft als erkende instelling Musée de France een bezoekersdienst die lokale archeologische ontdekkingen promoot en toegankelijk maakt voor zoveel mogelijk mensen, vooral scholieren.
L’Doische Dienst voor Toerisme promoot de verschillende aspecten van zijn gebied en zijn regio op het vlak van toerisme: organisatie van lokale evenementen; promotie van het gebouwde en natuurlijke erfgoed aanwezig in de gemeente Doische; creatie van ontdekkingsroutes met lokale ambachtslieden/producenten en ontwikkeling van een grensoverschrijdende agrotoeristische strategie.
De Cedarc/Musée du Malgré-Tout is gewijd aan de studie en de promotie van het prehistorische en Romeinse archeologische erfgoed in het zuiden van de regio Entre-Sambre-et-Meuse (België). Sinds zijn oprichting heeft het museum een wetenschappelijk programma, van veldonderzoek (opgravingen en archeologische prospectie) tot de publicatie van overzichtsstudies van villa’s of religieuze sites uit de Romeinse periode. In het kader van dit programma is het Cedarc-Musée du Malgré-Tout sinds 1996 medeverantwoordelijk voor het onderzoek en de ontwikkeling van de overblijfselen van het heiligdom van Matagne-la-Grande en eigenaar van een deel van de site. Het bezit de archieven van de opgravingen van het heiligdom en de archeologische artefacten.
